แบ่งปันความรู้ เรื่อง

เครื่องปั้นดินเผา

องค์ความรู้จากญี่ปุ่น

การวางภาชนะ ห้องแรก ซึ่งคือ Fire Box จะต้องเป็นชิ้นงานที่แข็งแกร่งและดินต้องทนไฟได้สูง เพราะเป็นห้องที่จะสัมผัสถูกขี้เถ้าและฟืนมากที่สุด

การวางภาชนะให้วางส่วนข้างหลังและด้านข้างของห้องเผา เพื่อเว้นเนื้อที่ข้างหน้าตรงกลางสำหรับการใส่และโยนฟืน จากนั้นจึงปิดประตูเตา โดยใช้อิฐวางขวางเพื่อแบ่งส่วนของช่องประตูเตาเป็นส่วนบนและส่วนล่าง

ช่วงบนจะมีประตูเป็นแผ่นโลหะเหล็กไว้ปิดเปิดได้ขณะที่ทำการโยนฟืน ช่วงแรกของการเผาเราปิดส่วนบนและเปิดส่วนล่างไว้เพื่อทำการอุ่นเตา ส่วนห้องถัดมาเราเรียกว่าห้องเผาที่หนึ่ง วางภาชนะขนานไปตามห้องเผา

 และเว้นพื้นที่ข้างหน้าประมาณหนึ่งคนเดินผ่านได้ขนานไปเช่นกัน เพื่อสำหรับโยนฟืนทางหน้าต่างด้านข้างซ้ายและขวา ห้องที่สอง สามารถวางภาชนะดินแดงเนื้อไม่แกร่งได้ในส่วนข้างหลัง เพราะห้องนี้อุณหภูมิจะไม่สูงเท่าห้องเผาแรกและห้องเผาที่หนึ่ง

 ห้องเผาที่ถัดไปจากนี้สามารถวางภาชนะที่ต้องการเผาดิบได้ เพราะอุณหภูมิจะไม่สูงมาก แต่บังเอิญว่าหากเราไม่ได้มีของมากพอ จึงปล่อยว่าง แต่นำหีบทนไฟมาวางซ้อนๆกันในห้องท้ายสุด เพื่อเป็นตัวกั้นทางไฟไม่ให้ความร้อนสูญเสียออกไปทางปล่องเร็วเกินไป

การวางภาชนะแต่ละชิ้น ต้องแน่ใจว่ามี Kiln Pad ติดรองรับอยู่ก่อนวางบนพื้นหรือแผ่นรองเตา เพื่อกันเคลือบหลอมติด การทำ Kiln Pad ทำได้โดยการผสมดิน Ball Clay

(ชาวญี่ปุ่นเรียก Gairome Ball Clay เป็นดินเหนียวสีเทาเขียวเข้มเหมือนตาของกบ) นำมาผสมกับซิลิกา 50/50 ส่วน ผสมน้ำนวดให้เข้ากันจนเหนียวดีพอที่จะปั้นเป็นก้อนกลม เล็กใหญ่ตามแต่ขนาดที่จะติดรองชิ้นงาน

 ชาวญี่ปุ่นมีเทคนิคที่จะทำให้ Kiln Pad ติดได้แน่นดี และไม่หลุดเวลาที่จะเคลื่อนย้ายตำแหน่งการวางภาชนะ โดยการแตะด้วยโนริ (Nori) คือกาวแป้งเปียกก่อนจะนำไปติดใต้ฐานของชิ้นงาน ช่างปั้นบางคนมีจินตนาการและความคิดสร้างสรรค์

โดยการวางภาชนะในลักษณะต่างๆ เช่น วางนอนตะแคง วางกลับหัว วางเอียง ส่งผลให้เคลือบไหลในทิศทางที่แตกต่างไปจากเดิม และตัว Kiln Pad เองก็ช่วยเป็นตัวตกแต่ง ให้เกิดความงามโดยทิ้งวงรอยขาวๆ ขอบสีส้มไว้เป็นดวงๆ

ภาชนะบิเซนนำเทคนิคนี้มาใช้จนกลายเป็นเอกลักษณ์ของแถบบิเซนไป เพียงแต่มีการนำฟางข้าวมา จัดวางให้เกิดความงามน่าสนใจ บางครั้งช่างปั้นยังมีเทคนิคการสร้างสรรค์โดยการใช้เปลือกของหอยแครง อัดด้วยดินทนไฟ ที่ใช้ทำ Kiln Pad

ให้เต็มฝาและวางแทน Kiln Pad เนื่องจากเปลือกหอยมีสารประกอบ แคลเซียมคาร์บอเนตพวกหินปูน จึงไม่หลอมติดภาชนะ เมื่อเผาน้ำเคลือบที่หลอมไหลมาโดนเปลือกหอย ก็จะเกิดเป็นร่องรอยของเปลือกหอยนั้นทิ้งไว้

เรียกได้ว่าเป็นที่นิยมของเครื่องปั้นชิการากิทีเดียว

ไม้ฟืนที่ใช้ในการเผา เป็นไม้ที่ปลูกในชิการากิ เพราะไม้ฟืนที่ได้จากพื้นที่นี้จะมีโซเดียมคลอไรด์ และสารประกอบอื่นๆที่ทำให้ได้เคลือบที่มีสีเขียวใสและภาชนะโทนสีส้มน้ำตาล เป็นเอกลักษณ์ของที่นี่

 การเผาครั้งนี้เราใช้ไม้ฟืนอยู่สองชนิด คือ ไม้เนื้อแข็ง (Hard Wood) และไม้สนแดง (Red Pine) ไม้เนื้อแข็งให้เคลือบสีเหลืองน้ำตาล ส่วนไม้สนแดงให้เคลือบสีเขียวใส รวมแล้วเราใช้ในการเผาประมาณ 400-500 กำ

 หนึ่งกำมีความยาวและมีเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 16 นิ้ว

ต่อภาค 2 

3-6-2016

รวบรวมข้อมูลโดย

กระเบื้องดินเผาไทย โรงงาน www.th-tile.com 089-8342552

ตัวอย่างร้านอาหารญี่ปุ่น แต่งร้านด้วย กระเบื้องลอน เป็น หลังคาญี่ปุ่น

ดูลายละเอียดเพิ่มเติม ที่

กระเบื้องลอน กาบกล้วย

สำหรับ หลังคาจีน,ญี่ปุ่น